Malatya Arapgir'de Bulunan Taşın İbretlik Mesajı

Malatya Arapgir İlçesine bağlı Onar Köyünde bulunan Çoyren Yazıtlı taşta yazan mana tercüme sonrasında ortaya çıktı.   M.S. 7. yüzyılda Çoyren Yazıtı ile ilk anlamlı örneğini veren Orhon ABC'si (alfabe), 8. yüzyılda Bilge Tonyukuk, Bilge Kağan, Köl Tiğin yazıtları ile süregelmiştir. Malatya'nın Arapgir ilçesinde Onar Köyünde bulunan aşağıdaki Orhon ABC'li taşlarda :"HER ŞEY ÖLÜMLÜDÜR." yazmaktadır. Karşılaştırmak gerekirse ilgili yüzyılda Araplar, henüz topraktan yaptıkları nesnelere tapınırdı. 

Onar köyü, Malatya’nın Arapgir ilçesine bağlı

 Pek çok yerleşimde olduğu gibi Onar’da da kültürel ve doğal dokuyu korumaya gönüllü insanlar bir araya gelerek bir Dernek çatısı altında buluşmuş; köylerinin zengin dokusunu gelecek kuşaklara aktarmak için çalışmalar yürütmeye başlamış. Onar Köyü Derneği’nden Mehmet Ali Tanrıvermiş ve Muhittin Fırat ÇEKÜL Çarşamba Kent Toplantıları’nın misafirleri arasındaydı. Prof. Dr. Metin Sözen ve ÇEKÜL’ün gönüllü uzmanlarıyla bir araya gelerek köylerinin tarihi, kültürel ve doğal mirası hakkında bilgi verdiler, sorunlarını paylaştılar. Onar köyü yaklaşık 800 yıllık bir yerleşme. Köyde 26 adet kaya mezarı bulunuyor. Bunlardan 21 tanesinin kapağı yakın dönemde açılarak tahrip edilmiş. Epigrafi uzmanlarının yardımıyla kaya mezarlarının tarihlendirilmesi yapılmaya çalışılmış; bazı duvar resimlerinin Helenistik döneme ait olduğu tespit edilmiş. Köyde ayrıca Oğuzlar’ın Bayat Boyu’na ait mezar taşı bulunmuş. İpek yolu güzergâhındaki köyde yöresel taştan yapılmış hala ayakta duran sivil mimarlık örnekleri bulunuyor. 790 yıllık Cem Evi de Onar’ın yaşam kültürünün önemli bir parçası. Yüzlerce yıllık sakız ağaçları, meyve ağaçları ve bağlar ise köyün doğal değerlerinden. 

Toplantıda bu bilgiler ışığında bir değerlendirme yapıldı: 

 Hazırlanan kültür envanterinin, bilim insanları ve araştırmacıların katkılarıyla zenginleştirilerek baskıya hazır hale getirilmesi. Kaya mezarları ve çevresi için hazırlanan peyzaj projesinin uygulanmasının sağlanması. Sivil mimari ve dini yapıların rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerinin hazırlanması.Tarihi sakız ağaçlarının tescillenerek koruma altına alınması. Alevi Sempozyumu’nun köyde yapılması için başlatılan çalışmaların desteklenmesi. Malatya ve Arapgir belediyelerin köyde yürütülecek çalışmalara destek olması için teşvik edilmesi. Eski okul binasının müze ve kültür merkezi olarak işlevlendirilmesi. ÖnTürkçe : Neng öLəSi
Çevirisi : Herşey Ölümlüdür